Interpretacja indywidualna z dnia 7 maja 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.111.2025.4.KFK
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:
-nieprawidłowe – w zakresie uznania obojga Państwa za podatników podatku VAT, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, przy sprzedaży Nieruchomości w części wykorzystywanej w ramach prowadzonych działalności gospodarczych oraz w części mieszkalnej, która stanowiła przedmiot wynajmu,
-prawidłowe – w zakresie uznania, że sprzedaż Nieruchomości w części wykorzystywanej w ramach prowadzonych działalności gospodarczych, w tym części mieszkalnej, która stanowiła przedmiot wynajmu, będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
18 lutego 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 17 lutego 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:
-uznania, że sprzedaż Nieruchomości w części wykorzystywanej przez Państwa w ramach prowadzonych działalności gospodarczych oraz w części mieszkalnej, która stanowiła przedmiot wynajmu, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, a tym samym będą Państwo działać jako podatnicy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy,
-uznania, że sprzedaż Nieruchomości w części wykorzystywanej przez Państwa w ramach prowadzonych działalności gospodarczych, w tym części mieszkalnej, która stanowiła przedmiot wynajmu, będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 kwietnia 2025 r. (wpływ 7 kwietnia 2025 r.).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania: Zainteresowany nr 1
2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania: Zainteresowana nr 2
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca (Zainteresowany nr 1) wraz z żoną (dalej jako: Współwłaściciel, Zainteresowana nr 2) są właścicielami nieruchomości gruntowej zabudowanej znajdującej się w (…). Nieruchomość znajduje się w majątku wspólnym małżonków.
Nieruchomość gruntowa o powierzchni (…) m2 jest zabudowana wolnostojącym budynkiem usługowo-mieszkalnym o powierzchni użytkowej (…) m2 (dalej jako: „Budynek”).
W Budynku znajdują się:
·część usługowa – (…) m2,
·warsztat samochodowy – (…) m2,
·część mieszkalna – (…) m2,
·część biurowa – (…) m2,
·piwnica – (…) m2.
Nieruchomość została nabyta przez Wnioskodawcę i Współwłaściciela (dalej wspólnie jako „Właściciele” lub „Zainteresowani”) w 1995 r. od osoby prywatnej, do majątku prywatnego.
Przy nabyciu Właścicielom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”), ponieważ transakcja nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zgodnie z Uchwałą w sprawie: uchwalenia Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, obszar Nieruchomości przeznaczony jest pod tereny zabudowy usługowej.
Nieruchomość na moment nabycia przez obecnych Właścicieli, była niezabudowana. W kolejnych latach wybudowali Oni na nieruchomości Budynek w ramach środków prywatnych. Od kosztów budowy nie przysługiwało Im prawo do odliczenia VAT.
Powierzchnia użytkowa Budynku wykorzystywana jest na cele mieszkalne, biurowe, usługowe oraz warsztatowe i magazynowe.
Współwłaściciel od (…) r. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą „(…)”. Współwłaściciel jest podatnikiem VAT.
Budynek, w części przypadającej na prowadzony w nim sklep, do końca (…) r. znajdował się
w ewidencji środków trwałych w działalności Współwłaściciela.
W kolejnych latach, według najlepszej wiedzy Współwłaściciela oraz osoby, której powierzone zostało prowadzenie ksiąg podatkowych, Budynek w żadnej części nie znajdował się w ewidencji środków trwałych działalności Współwłaściciela.
Niemniej, Współwłaściciel nie jest w posiadaniu dokumentów związanych z ewidencją środków trwałych w zakresie lat późniejszych.
Według wiedzy Współwłaściciela, najpewniej dokonano wycofania Budynku w części przypadającej na sklep z ewidencji działalności gospodarczej. Współwłaściciel nie jest jednak w posiadaniu dokumentu, który potwierdzałby takie wycofanie.
(…)
Współwłaściciel zaznacza przy tym, że Budynek nie znajdował się w ewidencji działalności gospodarczej w latach 2022-2024.
Obecnie część biurowa oraz część usługowa wraz z częścią piwnicy są wynajmowane przez Współwłaściciela.
Warsztat samochodowy, który również znajduje się w Budynku, był wykorzystywany w działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę. Obecnie działalność ta została zawieszona z dniem (…) i warsztat również jest wynajmowany przez Współwłaściciela.
Część mieszkalna jest obecnie wykorzystywana na cele mieszkalne przez syna Właścicieli i od momentu posiadania Nieruchomości była wykorzystywana jedynie w takim celu.
Właściciele ponosili w międzyczasie wydatki związane z Nieruchomością – w 2021 r. w Budynku zainstalowano (…), co zostało udokumentowane fakturą VAT, natomiast w 2022 r. doszło do remontu dachu. W zakresie ponoszonych wydatków Właściciele nie dokonywali odliczenia VAT.
Poza wskazanymi zdarzeniami Właściciele nie dokonywali remontu ani modernizacji Budynku, w tym takiej, która przekraczałaby 30% wartości początkowej Budynku.
Właściciele planują zbycie przedmiotowej Nieruchomości.
Z uwagi na powyższe, przedmiotem wątpliwości Zainteresowanych stały się skutki podatkowe sprzedaży na gruncie ustawy o VAT oraz ustawy o PIT.
Pismem z 7 kwietnia 2025 r. (wpływ 7 kwietnia 2025 r.) uzupełnili i doprecyzowali Państwo opis sprawy, udzielając odpowiedzi na następujące pytania:
1.Czy jest Pan czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT? Jeśli tak, to od kiedy i z tytułu prowadzenia jakiej działalności?
Odpowiedź: Wnioskodawca nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT.
2.Z ilu działek ewidencyjnych składa się nieruchomość zabudowana wolnostojącym budynkiem usługowo-mieszkalnym? Proszę wskazać ilość działek, ich numery oraz czy wszystkie działki są działkami zabudowanymi.
Odpowiedź: Nieruchomość składa się z jednej działki, która jest działką zabudowaną.
3.Czy czynsz z tytułu najmu części biurowej, usługowej, piwnicy i warsztatu samochodowego, znajdujących się w budynku usługowo-mieszkalnym, jest dokumentowany fakturami wystawionymi przez Pana oraz Pana żonę, czy tylko przez jedno z Państwa? Jeżeli przez jedno z Państwa, to przez kogo i dlaczego?
Odpowiedź: Czynsz z tytułu wynajmu części biurowej, usługowej, piwnicy oraz warsztatu samochodowego znajdujących się w Budynku jest dokumentowany fakturami wystawianymi przez Współwłaściciela. Faktury w zakresie wynajmu były od zawsze wystawiane przez Współwłaściciela, wynika to z faktu, że od zawsze zajmowała się Ona wynajmem powierzchni Budynku. Natomiast Wnioskodawca prowadził wcześniej działalność w zakresie warsztatu samochodowego (obecnie zawieszona).
4.W przypadku wystąpienia podatku należnego z tytułu najmu proszę wskazać, kto dokonuje rozliczenia podatku należnego z tytułu najmu poszczególnych części nieruchomości? Jeżeli rozliczeń z tytułu najmu dokonuje wyłącznie jeden z małżonków, to proszę wskazać z jakich powodów i na jakiej podstawie prawnej podatek należny z tytułu najmu faktycznie rozlicza tylko Pan lub tylko Pana żona.
Odpowiedź: Rozliczenia VAT należnego z tytułu wystawionych faktur dokonuje wyłącznie Współwłaściciel, ponieważ aktualnie tylko Ona jest czynnym podatnikiem VAT – działalność Wnioskodawcy jest aktualnie zawieszona, zatem nie jest On czynnym podatnikiem VAT (podstawa prawna wykreślenia jako podatnika VAT to art. 96 ust. 9a pkt 1 ustawy o VAT).
5.Kiedy, w myśl art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług, nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku usługowo-mieszkalnego znajdującego się na nieruchomości będącej przedmiotem złożonego wniosku?
Odpowiedź: Wnioskodawca wskazuje, że do nabycia niezabudowanej Nieruchomości doszło w 1995 r. Właściciele dokonali zabudowy w 1998 r., zgodnie z niniejszym, mając na względzie przywołany przepis ustawy o VAT Wnioskodawca wskazuje, że do pierwszego zasiedlenia doszło w 1998 r.
6.Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynku usługowo-mieszkalnego– a jego dostawą – upłynie okres dłuższy niż 2 lata?
Odpowiedź: Wnioskodawca wskazuje, zgodnie z tym co zostało przez Niego opisane we Wniosku, mając na względzie przepisy ustawy o VAT, pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata.
7.Czy do momentu sprzedaży, w odniesieniu do budynku usługowo-mieszkalnego, były/będą ponoszone wydatki na jego ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiące co najmniej 30% jego wartości początkowej? Jeśli tak, to proszę wskazać:
a)kiedy wydatki te zostały poniesione?
b)czy budynek po ulepszeniach był w całości oddany do używania? Jeśli tak, kiedy to nastąpiło (należy wskazać dokładną datę)?
c)czy od wydatków na ulepszenie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego?
Wnioskodawca wskazuje, zgodnie z tym co zostało przez Niego opisane w treści Wniosku, że dotychczas ponosił On wspólnie ze Współwłaścicielem wydatki związane z Nieruchomością – w 2021 r., kiedy to w Budynku zainstalowano (…), co zostało udokumentowane fakturą VAT, natomiast w 2022 r. doszło do remontu dachu. W zakresie ponoszonych wydatków nie dokonywali Oni odliczenia VAT.
Budynek w trakcie prac remontowych, ze względu na ich charakter był cały czas użytkowany. Wydatki te nie stanowiły również co najmniej 30% wartości początkowej Budynku. Poza wskazanymi zdarzeniami Właściciele nie dokonywali innych ulepszeń Budynku, w tym takich, które przekraczałyby 30% wartości początkowej Budynku.
8.Kiedy (proszę podać datę) wybudował Pan wraz z małżonką budynek usługowo-mieszkalny na nieruchomości nabytej w 1995 r.?
Odpowiedź: Wnioskodawca wskazuje, że budynek usługowo-mieszkalny został wybudowany przez Niego oraz małżonkę (Współwłaściciela) w 1998 r.
9.Proszę w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wskazać, czy nieruchomość zabudowana wolnostojącym budynkiem usługowo-mieszkalnym została wprowadzona do ewidencji środków trwałych prowadzonej przez Pana lub Pana żonę działalności gospodarczej?
Odpowiedź: Wnioskodawca wskazuje, że do ewidencji środków trwałych działalności prowadzonej przez Współwłaściciela została wprowadzona część usługowa Budynku (sklep).
Jednocześnie, w ramach doprecyzowania Wnioskodawca wskazuje, że użyte przez Niego w treści Wniosku określenie „sklep” odnosi się do części usługowej Budynku, wprowadzonej do ewidencji środków trwałych Współwłaściciela, która technicznie miała dostęp do piwnicy. Przy czym Wnioskodawca zaznacza, że piwnica nie została wprowadzona do ewidencji środków trwałych działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę lub działalności prowadzonej przez Współwłaściciela.
Natomiast część Budynku przypadająca na warsztat samochodowy została wprowadzona do ewidencji środków trwałych działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę.
Pozostałe części Budynku nie zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę lub działalności prowadzonej przez Współwłaściciela.
(…).
10.Proszę wskazać, w jaki sposób część mieszkalna budynku była wykorzystywana od momentu jego wybudowania do momentu planowanej sprzedaży? Czy służyła ona wyłącznie Państwa celom osobistym? Jeśli nie, to jakim czynnościom służyła i czy była wykorzystywana kiedykolwiek w działalności gospodarczej? Jeśli tak, to przez którego ze współmałżonków?
Odpowiedź: Wnioskodawca doprecyzowuje, że część mieszkalna od momentu wybudowania Budynku służyła celom osobistym Wnioskodawcy oraz Współwłaścicielki.
Natomiast w 2008 r. część mieszkalna była wynajmowana w ramach najmu prywatnego przez Współwłaścicielkę, rozliczanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Od 2011 r. część mieszkalna Nieruchomości jest wykorzystywana na cele mieszkalne syna Zainteresowanych. Jednocześnie Wnioskodawca wskazuje, że część mieszkalna nigdy nie została wprowadzona do ewidencji środków trwałych dla prowadzonej przez Niego lub Współwłaściciela działalności gospodarczej. Tym samym, nie była ona wykorzystywana w działalności gospodarczej prowadzonej przez któregokolwiek z Zainteresowanych.
11.Proszę w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wskazać, czy nastąpiło wycofanie budynku w części przypadającej na sklep z prowadzonej przez Pana małżonkę działalności gospodarczej i przekazanie na cele osobiste? Jeśli tak, to kiedy to miało miejsce?
Odpowiedź: W ocenie Wnioskodawcy należy przyjąć, że najpewniej doszło do wycofania nieruchomości w części przypadającej na sklep (część usługową) z ewidencji środków trwałych dla działalności gospodarczej prowadzonej przez Współwłaściciela z końcem (…) r., bowiem jest to ostatni rok, za który dokonywano odpisów amortyzacyjnych od wskazanej części Budynku.
Wnioskodawca wskazuje, że według Jego najlepszej wiedzy wycofanie nieruchomości w części przypadającej na sklep (część usługową) z ewidencji środków trwałych z założenia nastąpiło w momencie zakończenia działalności sklepu prowadzonego przez Współwłaściciela.
Wnioskodawca wskazuje, zgodnie z tym co zostało przez Niego opisane w treści Wniosku, że z uwagi na chorobę Współwłaściciela oraz odległy czas, który minął od momentu wycofania tej części Budynku z ewidencji środków trwałych, nie jest w stanie dokładnie wskazać (co do dnia) momentu, w którym mogło dojść do wycofania Budynku w części przypadającej na sklep (część usługową) z ewidencji środków trwałych.
12.Proszę w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wskazać:
a)w sytuacji, jeżeli warsztat samochodowy został wprowadzony do ewidencji środków trwałych prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, to należy wskazać:
-czy w związku z zawieszeniem przez Pana działalności gospodarczej został on wycofany z ewidencji środków trwałych prowadzonej przez Pana działalności?
-czy po wycofaniu warsztatu samochodowego z ewidencji środków trwałych nastąpiło jego przekazanie na cele osobiste? Jeśli tak, to kiedy (proszę podać dd-mm-rrrr) to miało miejsce?
Odpowiedź: Wnioskodawca doprecyzuje, że Budynek w części przypadającej na warsztat samochodowy znajdował się w ewidencji środków trwałych działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę.
W ocenie Wnioskodawcy należy przyjąć, że (podobnie jak w przypadku Współwłaściciela) najpewniej doszło do wycofania Budynku w części przypadającej na warsztat samochodowy z ewidencji środków trwałych dla działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę z końcem (…) r., bowiem jest to ostatni rok, za który dokonywano odpisów amortyzacyjnych od wskazanej części Budynku.
Jednocześnie, z uwagi na czas, który minął od momentu wycofania tej części Budynku z ewidencji środków trwałych, Wnioskodawca nie jest w stanie dokładnie wskazać (co do dnia) momentu, w którym mogło dojść do wycofania Budynku w części przypadającej na warsztat samochodowy z ewidencji środków trwałych Wnioskodawcy.
b)kiedy (proszę podać dd-mm-rrrr) został wynajęty warsztat samochodowy?
Odpowiedź: Wnioskodawca wskazuje, że pierwsza umowa wynajmu warsztatu samochodowego została zawarta (…) 2024 r.
c)czy warsztat samochodowy wynajmowany jest w ramach prowadzonej przez Pana lub Pana żonę działalności gospodarczej, czy w ramach najmu prywatnego?
Odpowiedź: Wnioskodawca wskazuje, że warsztat samochodowy jest wynajmowany przez Współwłaściciela, w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej.
d)kto jest stroną umowy najmu warsztatu samochodowego?
Odpowiedź: Wnioskodawca wskazuje, że stronami umowy najmu warsztatu samochodowego jest Współwłaściciel oraz AA.
e)czy najem jest w całości rozliczany przez Pana żonę?
Odpowiedź: Najem warsztatu samochodowego jest w całości rozliczany przez Współwłaściciela.
13.W związku ze wskazaniem w opisie sprawy:
Obecnie część biurowa oraz część usługowa wraz z częścią piwnicy są wynajmowane przez Współwłaściciela.
– proszę wskazać:
a)w jaki sposób była wykorzystywana i jakim celom służyła piwnica do momentu, kiedy jej część została wynajęta?
Odpowiedź: Wnioskodawca wskazuje, że historycznie piwnica była pomieszczeniem, z którego można było przejść zarówno do warsztatu samochodowego, jak i do części usługowej. Obecnie piwnica została podzielona na dwie części (ścianą działową), jedna z nich połączona jest wyłącznie z warsztatem samochodowym, a druga wyłącznie z częścią usługową.
Piwnica pomimo, że do czasu jej wynajmu nie była podzielona ścianą działową, faktycznie dzieliła się na część wykorzystywaną w ramach sklepu i część wykorzystywaną w ramach warsztatu samochodowego.
W okresie, gdy działalność prowadzona przez Wnioskodawcę nie była zawieszona (czyli do czasu wynajmu tej części), część piwnicy, która przynależała do warsztatu samochodowego służyła jako (…). Gdy Współwłaściciel prowadził swoją działalność w postaci sklepu (czyli do czasu wynajmu tej części), druga część piwnicy przynależąca do części usługowej, pełniła funkcję magazynu oraz stanowiska księgowości i administracji.
b)w jaki sposób jest obecnie wykorzystywana i jakim celom służy część piwnicy, która nie jest przedmiotem najmu?
Odpowiedź: Wnioskodawca doprecyzowuje, że część piwnicy (…) przynależącej do warsztatu samochodowego jest na podstawie umowy najmu wykorzystywana przez indywidualnego najemcę. Natomiast najemca warsztatu samochodowego również ma dostęp do tej części piwnicy z uwagi na korzystanie z (…) umieszczonego w tej części pomieszczenia. Druga część piwnicy, przynależąca do części usługowej (sklepu), wykorzystywana jest przez najemcę części usługowej.
14.W odniesieniu do najmu części biurowej, części usługowej oraz części piwnicy należy wskazać:
a)czy część biurowa, część usługowa oraz część piwnicy wynajmowana jest w ramach prowadzonej przez Pana lub Pana małżonkę działalności gospodarczej, czy w ramach najmu prywatnego?
Odpowiedź: Wnioskodawca wskazuje, że część biurowa, część usługowa oraz piwnica wynajmowane są w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez Współwłaściciela.
b)kiedy została wynajęta część biurowa, część usługowa oraz część piwnicy?
Odpowiedź: Wnioskodawca wskazuje, że z najstarszych posiadanych przez Niego dokumentów wynika, że część biurowa najpewniej została wynajęta już w 2000 r. Natomiast część usługowa oraz przynależna do niej część piwnicy jest wynajmowana od 2015 r., a część piwnicy przynależąca do warsztatu samochodowego jest przedmiotem najmu od 2023 r.
c)kto jest stroną umów najmu części biurowej, części usługowej oraz piwnicy?
Odpowiedź: Stroną umowy najmu części biurowej jest Współwłaściciel oraz BB. Natomiast stroną umowy najmu części usługowej wraz z przynależącą do niej częścią piwnicy jest Współwłaściciel oraz CC.
d)czy ww. najem jest w całości rozliczany przez Pana małżonkę?
Odpowiedź: Wnioskodawca wskazuje, że ww. najem jest w całości rozliczany przez Współwłaściciela, małżonkę Wnioskodawcy.
Pytania dotyczące podatku od towarów i usług (ostatecznie sprecyzowane w uzupełnieniu wniosku)
1.Czy sprzedaż Nieruchomości w części wykorzystywanej przez Współwłaścicieli w ramach prowadzonych działalności gospodarczych oraz w części mieszkalnej, która stanowiła przedmiot wynajmu, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, a tym samym czy Zainteresowani będą działać jako podatnicy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT?
2.Czy sprzedaż Nieruchomości w części wykorzystywanej przez Współwłaścicieli w ramach prowadzonych działalności gospodarczych, w tym części mieszkalnej, która stanowiła przedmiot wynajmu, będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT?
Stanowisko Zainteresowanych w sprawie (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku)
Zdaniem Zainteresowanych:
1.Sprzedaż Nieruchomości w części wykorzystywanej przez Współwłaścicieli w ramach prowadzonych działalności gospodarczych oraz w części mieszkalnej, która stanowiła przedmiot wynajmu, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, a tym samym Zainteresowani będą działać jako podatnicy zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.
2.Sprzedaż Nieruchomości w części wykorzystywanej przez Współwłaścicieli w ramach prowadzonych działalności gospodarczych, w tym części mieszkalnej, która stanowiła przedmiot wynajmu, będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Uzasadnienie stanowiska:
Ad. 1
Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu VAT.
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).
Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy o VAT:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Należy więc przyjąć, że na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, zbycie nieruchomości, zarówno gruntowych jak i zabudowanych, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.
Wskazać jednak należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT.
Według przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Wskazany w ustawie zakres opodatkowania VAT wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.
Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.
W zakresie powyższych przepisów wskazać należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu VAT wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.
Zasadne jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, aportu, darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
W tym kontekście istotne jest, że Współwłaściciele wykorzystywali w przeszłości część Nieruchomości, która będzie przedmiotem zbycia, w ramach prowadzonych przez siebie działalności gospodarczych. Ponadto, powierzchnia biurowa oraz powierzchnia usługowa wraz z częścią piwnicy są obecnie wynajmowane przez Współwłaścicieli.
Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, należy uznać, że zbycie Nieruchomości w części wykorzystywanej przez Współwłaścicieli w ramach prowadzonych w Budynku działalności gospodarczych, tj. w zakresie znajdujących się w Budynku:
·części usługowej,
·warsztatu samochodowego,
·części biurowej,
·piwnicy,
– będzie podlegała opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż Zainteresowani będą działać w odniesieniu do tej części w charakterze podatników w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, prowadzących działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
Zdaniem Wnioskodawcy, o fakcie uznania Zainteresowanych za podatników na gruncie ustawy o VAT, w kontekście sprzedaży Nieruchomości, przyświadcza sposób dotychczasowego wykorzystywania wskazanej części Nieruchomości w ramach działalności gospodarczych, a następnie w ramach przedmiotu wynajmu.
Jednocześnie, biorąc pod uwagę, że część mieszkalna Budynku również historycznie była wynajmowana w ramach najmu prywatnego, sprzedaż Nieruchomości w tej części także będzie podlegała opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż Zainteresowani będą działać w odniesieniu do tej części w charakterze podatników w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, którzy w odniesieniu do niej prowadzili działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
Stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę znajduje potwierdzenie w treści interpretacji wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej jako: „Dyrektor KIS”) dnia 18 czerwca 2024 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.272.2024.2.AM, w ramach której organ uznał, że:
„W konsekwencji, skoro w tej sprawie wystąpią przesłanki stanowiące podstawę uznania Pana za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, to czynność sprzedaży przez Pana niezabudowanej działki wydzielonej z działki nr 1 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy”.
Zgodnie z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, zbycie Nieruchomości będzie podlegało opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż Zainteresowani będą działać w charakterze podatników w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, prowadzących działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
Ad. 2
Wnioskodawca wskazuje, że Jego zdaniem, sprzedaż Nieruchomości w części wykorzystywanej przez Współwłaścicieli w ramach prowadzonych działalności gospodarczych, w tym części mieszkalnej, która stanowiła przedmiot najmu, będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem, gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich powstało pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.
Zgodnie z treścią art. 2 pkt 14 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu – rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku/budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli lub ich części oddano je do użytkowania pierwszemu nabywcy, oddano je w najem/dzierżawę, jak i w przypadku wykorzystywania budynku/budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, bowiem w tych przypadkach doszło do korzystania z budynku/budowli.
Wnioskodawca wskazuje, że do nabycia niezabudowanej Nieruchomości doszło w 1995 r. Właściciele dokonali zabudowy w 1998 r.
W zakresie wydatków na ulepszenie/modernizację Nieruchomości, zostały one poniesione na rzecz Budynku w 2021 r., kiedy to doszło do zainstalowania (…). Natomiast w 2022 r. doszło do remontu dachu Budynku. Poza wskazanymi zdarzeniami Właściciele nie dokonywali ulepszenia ani modernizacji Budynku, w tym takiej, która przekraczałyby 30% wartości początkowej Budynku.
Odnosząc powyższe do treści przywołanych przepisów należy wskazać, że na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Kluczowe znaczenie ma więc tutaj, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Analiza opisanego zdarzenia przyszłego prowadzi do wniosku, że dostawa przedmiotowej Nieruchomości, nie będzie następować w ramach pierwszego zasiedlenia oraz pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata. Ponadto, w stosunku do Budynku nie były ponoszone wydatki w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiące co najmniej 30% wartości początkowej Budynku. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, zostaną zatem spełnione warunki umożliwiające skorzystanie ze zwolnienia od podatku VAT, na postawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w treści interpretacji Dyrektora KIS z dnia 3 kwietnia 2024 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.45.2024.2.MC, w treści, której wskazano, że: „Analiza przedstawionych okoliczności oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że dostawa przedmiotowej nieruchomości zabudowanej budynkami, nie będzie następować w ramach pierwszego zasiedlenia oraz pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynków a dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata. Ponadto, w stosunku do budynków nie były ponoszone wydatki w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiące co najmniej 30% wartości początkowej budynków. W konsekwencji, zostaną zatem spełnione warunki umożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku dla dostawy budynków, na postawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy”.
Pogląd Wnioskodawcy został także potwierdzony w treści interpretacji Dyrektora KIS z dnia 20 grudnia 2024 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.832.2024.2.KAK, w której organ wskazał, że: „Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że w stosunku do budynków, posadowionych na działce będącej przedmiotem sprzedaży, doszło do pierwszego zasiedlenia i pomiędzy pierwszym zasiedleniem a sprzedażą ww. budynków upłynie okres dłuższy niż dwa lata. Ponadto wskazał Pan, że nie ponosił nakładów na ulepszenie przedmiotowych budynków stanowiących co najmniej 30% wartości początkowej poszczególnych budynków. W świetle przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy należy stwierdzić, że w odniesieniu do budynków znajdujących się na ww. działce zostaną spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy”.
Zgodnie z powyższym Wnioskodawca wskazuje, że Jego zdaniem, spełnione zostaną warunki do korzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, w konsekwencji czego sprzedaż Nieruchomości będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania VAT na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:
-nieprawidłowe – w zakresie uznania obojga Państwa za podatników podatku VAT, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, przy sprzedaży Nieruchomości w części wykorzystywanej w ramach prowadzonych działalności gospodarczych oraz w części mieszkalnej, która stanowiła przedmiot wynajmu,
-prawidłowe – w zakresie uznania, że sprzedaż Nieruchomości w części wykorzystywanej w ramach prowadzonych działalności gospodarczych, w tym części mieszkalnej, która stanowiła przedmiot wynajmu, będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.
Jak stanowi art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
W myśl art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny:
Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
Na mocy art. 198 ustawy Kodeks cywilny:
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela.
Ze względu na charakter udziału, może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Należy w tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
Art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że:
Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne, w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną, uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, że status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W kontekście powyższego, uwzględniając definicję działalności gospodarczej należy stwierdzić, że dostawa towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tylko w sytuacji, gdy dokonana zostanie przez podmiot o statusie podatnika, który działa w takim charakterze w odniesieniu do tej konkretnie czynności. Natomiast dla stwierdzenia, że dla danej transakcji podmiot jest podatnikiem podatku od towarów i usług, konieczne jest prowadzenie przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy.
Zatem, osoby fizyczne dokonujące sprzedaży, przekazania lub darowizny towarów stanowiących część ich majątku osobistego (takiego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej), nie są zaliczane do grona podatników podatku od towarów i usług.
Konsekwentnie, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że w 1995 r. nabyli Państwo od osoby prywatnej, do majątku prywatnego, Nieruchomość składającą się z jednej działki. Przy nabyciu Nieruchomości nie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku VAT, ponieważ transakcja nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. W 1998 r. wybudowali Państwo na Nieruchomości budynek usługowo-mieszkalny. Od kosztów budowy nie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia VAT.
W Budynku znajduje się część usługowa, warsztat samochodowy, część mieszkalna, część biurowa i piwnica.
Zainteresowana nr 2 jest czynnym podatnikiem podatku VAT i od (…) r. prowadzi działalność gospodarczą. Zainteresowany nr 1 nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT.
Budynek, w części przypadającej na prowadzony w nim sklep (część usługowa Budynku), do końca (…) r. znajdował się w ewidencji środków trwałych w działalności prowadzonej przez Zainteresowaną nr 2. Następnie doszło do wycofania nieruchomości w części przypadającej na sklep (część usługową) z ewidencji środków.
Warsztat samochodowy znajdujący się w Budynku, był wykorzystywany w działalności prowadzonej przez Zainteresowanego nr 1 i stanowił w niej środek trwały do (…) r., kiedy to doszło do wycofania Budynku w części przypadającej na warsztat samochodowy z ewidencji środków trwałych.
W kolejnych latach (w tym w latach 2022-2024) Budynek w żadnej części nie znajdował się w ewidencji środków trwałych działalności prowadzonej przez Zainteresowaną nr 2.
Obecnie część biurowa, część usługowa, piwnica oraz warsztat samochodowy są wynajmowane przez Zainteresowaną nr 2 w ramach prowadzonej przez Nią działalności gospodarczej. Część biurowa najpewniej została wynajęta już w 2000 r., natomiast część usługowa oraz przynależna do niej część piwnicy jest wynajmowana od 2015 r., a część piwnicy przynależąca do warsztatu samochodowego jest przedmiotem najmu od 2023 r. Warsztat samochodowy jest wynajmowany od początku 2024 r.
Część mieszkalna w 2008 r. była wynajmowana w ramach najmu prywatnego przez Zainteresowaną nr 2, rozliczanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Od 2011 r. jest ona wykorzystywana na cele mieszkalne przez Państwa syna.
Czynsz z tytułu wynajmu części biurowej, usługowej, piwnicy oraz warsztatu samochodowego znajdujących się w Budynku jest dokumentowany fakturami wystawianymi przez Zainteresowaną nr 2. Faktury w zakresie wynajmu były od zawsze wystawiane przez Zainteresowaną nr 2, wynika to z faktu, że od zawsze zajmowała się Ona wynajmem powierzchni Budynku i dokonywała rozliczenia podatku VAT należnego z tytułu wystawionych faktur.
Aktualnie planują Państwo zbycie przedmiotowej Nieruchomości.
Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą ustalenia, czy sprzedaż Nieruchomości w części wykorzystywanej przez Państwa w ramach prowadzonych działalności gospodarczych oraz w części mieszkalnej, która stanowiła przedmiot wynajmu, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, a tym samym czy będą Państwo działać jako podatnicy podatku VAT, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy.
Z analizy art. 5 ust. 1 ustawy w związku z art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.
Definicja działalności gospodarczej, zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi Ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Zatem, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, polegające na czerpaniu dochodów ze składnika majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.
W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek został nabyty i był faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.
Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 659 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
Najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę. Należy wskazać, że umowa najmu jest umową cywilnoprawną, nakładającą na strony – zarówno wynajmującego, jak i najemcę – określone przepisami obowiązki.
Zatem, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, umowa najmu wypełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, gdyż w wyniku zawartej umowy powstaje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym.
W kontekście rozpatrywanej sprawy należy zwrócić uwagę na treść zdania drugiego definicji pojęcia „działalność gospodarcza”, do którego odwołuje się art. 15 ust. 2 ustawy, w której mówi się o wykorzystywaniu m.in. towarów w sposób ciągły do celów zarobkowych. Takie wykorzystywanie towarów ma miejsce poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne (najem, dzierżawa, leasing itp.).
Istota umowy najmu wskazuje, że na jej podstawie dochodzi do odpłatnego świadczenia usług przez właściciela na rzecz najemcy. Najemca– za oddaną mu w najem rzecz – płaci umówiony czynsz. Istnieje zatem bezpośredni związek między świadczoną usługą a przekazanym za nią wynagrodzeniem.
W analizowanej sprawie, część biurowa, część usługowa, piwnica oraz warsztat samochodowy są wynajmowane przez Zainteresowaną nr 2 w ramach prowadzonej przez Nią działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.
Część usługowa (sklep) do końca (…) r. znajdowała się w ewidencji środków trwałych w działalności prowadzonej przez Zainteresowaną nr 2, następnie doszło do wycofania nieruchomości w tej części z ewidencji środków trwałych i od tego czasu jest ona wynajmowana przez Zainteresowaną nr 2. Natomiast warsztat samochodowy znajdujący się w Budynku, był wykorzystywany w działalności prowadzonej przez Zainteresowanego nr 1 i do (…) r. stanowił w niej środek trwały, następnie jednak doszło do jego wycofania z ewidencji środków trwałych i aktualnie jest on również wynajmowany przez Zainteresowaną nr 2.
Część biurowa najpewniej została wynajęta już w 2000 r., natomiast część usługowa oraz przynależna do niej część piwnicy są wynajmowane od 2015 r., a część piwnicy przynależąca do warsztatu samochodowego jest przedmiotem najmu od 2023 r. Warsztat samochodowy jest wynajmowany od początku 2024 r. Część mieszkalna w 2008 r. była wynajmowana w ramach najmu prywatnego przez Zainteresowaną nr 2, rozliczanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Od 2011 r. jest ona wykorzystywana na cele mieszkalne przez Państwa syna.
Czynsz z tytułu wynajmu części biurowej, usługowej, piwnicy oraz warsztatu samochodowego znajdujących się w Budynku jest dokumentowany fakturami wystawianymi przez Zainteresowaną nr 2. Jak Państwo wskazali – faktury w zakresie wynajmu były od zawsze wystawiane przez Zainteresowaną nr 2, wynika to z faktu, że od zawsze zajmowała się Ona wynajmem powierzchni Budynku i dokonywała rozliczenia podatku VAT należnego z tytułu wystawionych faktur. Zainteresowany nr 1 nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT.
W konsekwencji, najem Nieruchomości prowadzony przez Zainteresowaną nr 2 stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Tym samym, wypełnia on określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej, bez względu na to, czy najem jest prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Powyższe potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, przykładowo w sprawie C-186/89 (W.N. Van Tiem v. Staatssecretaris van Financiën) uznał on, że wynajem działki budowlanej wraz z prawem do wybudowania na niej i późniejszego użytkowania budynku, w zamian za roczny czynsz, jest prowadzeniem działalności gospodarczej. Z kolei w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 listopada 2012 r., sygn. akt I FSK 1805/11, wyrażono pogląd, że jeżeli działalność w zakresie dzierżawy gruntu cechuje się zarówno powtarzalnością, jak i długim okresem trwania, to grunt wykorzystywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych, a właściciel prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. NSA wskazał przy tym, że dla oceny, czy dana osoba prowadzi działalność gospodarczą w określonym zakresie nie ma znaczenia to, czy w tym zakresie zarejestrowała ona działalność czy też nie, nie ma też znaczenia jej subiektywne przekonanie w tym zakresie.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług. Zatem, nie każda czynność, która wywołuje skutki na gruncie prawa cywilnego, będzie takie skutki wywoływała na gruncie prawa podatkowego.
W rozpatrywanej sprawie, pomimo że przedmiotowa Nieruchomość stanowi majątek wspólny małżonków, to jednak jest wykorzystywana wyłącznie przez Zainteresowaną nr 2 do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy (odpłatny najem nieruchomości). Po wycofaniu poszczególnych części nieruchomości (część usługowa i warsztat samochodowy) z ewidencji środków trwałych prowadzonych przez Państwa działalności, tylko Zainteresowana nr 2 prowadzi bowiem działalność gospodarczą przy wykorzystaniu sprzedawanej Nieruchomości. Również część mieszkalna, wynajmowana we wcześniejszych latach, była wynajmowana w ramach najmu prywatnego przez Zainteresowaną nr 2, rozliczanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Zatem, prowadząc działalność gospodarczą w oparciu o składniki majątku wspólnego, Zainteresowana nr 2 ma nad tym majątkiem kontrolę ekonomiczną.
Należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy. W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, że status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji sprzedaży Nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi On działalność gospodarczą.
Podsumowując stwierdzam, że sprzedaż Nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Przy sprzedaży Nieruchomości tylko Zainteresowana nr 2 będzie występowała w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Natomiast Zainteresowany nr 1 przy transakcji sprzedaży Nieruchomości nie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.
Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku numerem 1, zgodnie z którym przy sprzedaży Nieruchomości oboje Zainteresowani będą działać jako podatnicy zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, uznałem za nieprawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą również ustalenia, czy sprzedaż Nieruchomości w części wykorzystywanej w ramach prowadzonych działalności gospodarczych, w tym części mieszkalnej, która stanowiła przedmiot wynajmu, będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki okres upłynął od tego momentu.
Według art. 2 pkt 14 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu – rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku lub jego części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku oddano go w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika – bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku.
W przypadku dostawy budynków, budowli lub ich części niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:
a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Jeżeli natomiast nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy oraz art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy stanie się bezzasadne.
Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
Zatem, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków lub budowli w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.
Należy zauważyć, że przepisy ustawy nie definiują pojęcia „budynku”. W tym zakresie należy odnieść się do art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 418).
W myśl tego przepisu:
Ilekroć w ustawie jest mowa o budynku – należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.
W celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie dla sprzedaży opisanej Nieruchomości zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku od towarów i usług, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy i kiedy w odniesieniu do Budynku znajdującego się na działce miało miejsce pierwsze zasiedlenie.
W opisie sprawy wskazali Państwo, że w 1995 r. nabyli Państwo niezabudowaną Nieruchomość, natomiast w 1998 r. dokonali Państwo jej zabudowy budynkiem usługowo-mieszkalnym i nastąpiło wówczas pierwsze zasiedlenie Budynku. W latach 2021-2022 ponosili Państwo wydatki związane z Nieruchomością (…), jednak wydatki te nie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej Budynku i nie dokonywali Państwo odliczenia podatku VAT od tych wydatków. Poza wskazanymi zdarzeniami nie dokonywali Państwo innych ulepszeń Budynku, w tym takich, które przekraczałyby 30% wartości początkowej Budynku.
Odnosząc się zatem do Państwa wątpliwości stwierdzić należy, że dostawa Budynku posadowionego na sprzedawanej Nieruchomości nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia.
Jak wynika bowiem z opisu sprawy – w 1998 r. dokonali Państwo zabudowy działki budynkiem usługowo-mieszkalnym i nastąpiło wówczas pierwsze zasiedlenie, ponadto – od tego czasu nie ponosili Państwo wydatków na ulepszenie Budynku, które przekraczałyby 30% jego wartości początkowej.
W związku z tym, przy sprzedaży Budynku spełnione zostaną warunki do zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, bowiem planowana transakcja nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia, od daty pierwszego zasiedlenia Budynku minie okres dłuższy niż 2 lata oraz nie dokonywali Państwo ulepszeń Budynku, które przekraczałyby 30% jego wartości początkowej. Jak wskazano wyżej, grunt, na którym jest położony Budynek, będzie podlegał opodatkowaniu według tych samych regulacji jak Budynek. Tym samym, dostawa działki ewidencyjnej, na której posadowiony jest Budynek, zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy, również będzie korzystała ze zwolnienia od podatku.
W związku z tym, że dostawa Budynku będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, dalsza analiza zwolnień ww. czynności – wynikająca z art. 43 ust. 1 pkt 10a i art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy – jest bezzasadna.
Podsumowując stwierdzam, że sprzedaż Nieruchomości zabudowanej budynkiem usługowo-mieszkalnym, będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.
Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania numer 2 uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Przedmiotem wydanej interpretacji jest ocena Państwa stanowiska w zakresie pytań dotyczących podatku od towarów i usług. Natomiast w zakresie pytań dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego, w tym na następujących stwierdzeniach:
-„Współwłaściciel zaznacza przy tym, że Budynek nie znajdował się w ewidencji działalności gospodarczej w latach 2022-2024”,
-„(…) doszło do wycofania nieruchomości w części przypadającej na sklep (część usługową) z ewidencji środków trwałych dla działalności gospodarczej prowadzonej przez Współwłaściciela z końcem (…) r., bowiem jest to ostatni rok, za który dokonywano odpisów amortyzacyjnych od wskazanej części Budynku”,
-„należy przyjąć, że (podobnie jak w przypadku Współwłaściciela) najpewniej doszło do wycofania Budynku w części przypadającej na warsztat samochodowy z ewidencji środków trwałych dla działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę z końcem (…) r., bowiem jest to ostatni rok, za który dokonywano odpisów amortyzacyjnych od wskazanej części Budynku”.
W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
W odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych, zauważam że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej, ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.